De kerken in Vreeswijk
De Rooms Katholieke St. Barbarakerk is een van de drie dorpskerken. De kerk werd ingewijd in 1910 en is na een bominslag in 1945 gedeeltelijk verloren gegaan en na de oorlog hersteld. De Nederlands Hervormde kerk aan de Molenstraat is ook nog in gebruik. De Gereformeerde kerk aan de Dorpsstraat 18 is sinds 1975 een woonhuis met atelier.
Het jaar 1426 maakt melding van een kerk in Vreeswijk. Deze kerk moet hebben gestaan op de oude, nog steeds in gebruik zijnde begraafplaats van de Hervormde Gemeente, gelegen tussen de Spuisluis en het Fort. Deze kerk werd in 1585 door de Spanjaarden verbrand en op die plaats niet meer opgebouwd. Een grafsteen uit 1613 bewijst dat het kerkhof wel in gebruik bleef.
Op initiatief van de Utrechtse vroedschap werd vermoedelijk in 1638 begonnen met de bouw van een nieuwe kerk aan de westzijde van de Oude Sluis, bij de bovenkolk. Het werd een fraai protestants kerkje met vier gelijke, tamelijk korte kruisarmen – een zogenaamd) Grieks kruis – als grondvorm. In het najaar van 1641 kwam het gereed en konden er kerkdiensten worden gehouden. In het “rampjaar” 1672 werd het kerkgebouw door de Fransen verwoest en verbrand; ook een groot deel van het dorp ging in vlammen op.
In het voorjaar van 1682 werd een begin gemaakt met de herbouw op de oude fundamenten. De kosten werden voor een deel gedragen door de stad Utrecht. Ook werden obligaties uitgegeven, waarvoor de stad garant wilde staan. Bovendien werd in 1681 door de Staten van Utrecht bepaald dat “op ijder persoon De Vaert passerende” (dat wil zeggen met de veerpont de Lek overstekende) een bepaald “hooftgeld” geheven moest worden. Het hoofdgeld, een soort veerbelasting, was bestemd voor de diaconie van de “Gereformeerde Kerk”. In 1683 kon de herbouwde kerk weer officieel in gebruik genomen worden.
De RK Barbarakerk is ingewijd in 1910. De bouw van de mooie kerk, ontworpen door Herman Kroes, kostte inclusief de pastorie in 1910 fl. 82.000.
De originele ramen zijn verloren gegaan tijdens een bombardement in 1945 van de geallieerden.
Bij de restauratie van de kerk in 2009 zijn vijf nieuwe koorramen in glas-in-lood geplaatst. In deze vensters die aangrijpen op het leven van de heilige Barbara zijn ook beelden uit het dorp Vreeswijk verwerkt.
De prachtige Neo Gotische koepels vormen samen een perfect kruis en de zijaltaren hebben een bijzondere kapconstructie.
Op nummer 18 is de voormalig Gereformeerde Kerk, gebouwd in 1898; in 1985 omgebouwd tot woon- en atelierruimte.