De grootste vloot van historische bedrijfsvaartuigen ter wereld
De Landelijke Vereniging tot Behoud van Historische Bedrijfsvaartuigen (afgekort: LVBHB, roepnaam: het Historisch Bedrijfsvaartuig) viert dit jaar haar 50-jarig bestaan. In die 50 jaar hebben veel enthousiaste mensen meer dan tweeduizend voormalige beroepsschepen van de sloop gered, opgeknapt, gerestaureerd en opnieuw in gebruik en in de vaart genomen. Nu als woning, bedrijfsruimte, recreatievaartuig of charterschip. Nederland heeft hiermee de grootste vloot van historische bedrijfsvaartuigen ter wereld! Ook bijzonder is dat deze vloot drijft op particulier initiatief, zonder noemenswaardige subsidies.
In die 50 jaar is er wel het een en ander veranderd voor de schepen en hun eigenaren. In de jaren 70 van de vorige eeuw hebben de eerste enthousiastelingen het begin van de unieke vloot historische schepen tot stand gebracht door ‘bloed, zweet en tranen’. Meestal hadden ze niet veel geld, dus verrichtten ze zelf veel werkzaamheden aan het schip. Daarmee hebben ze ook oude scheepsambachten zoals bijvoorbeeld klinken, masten maken en het onderhouden van klassieke scheepsmotoren, van de ondergang gered. In die tijd waren ze met hun schepen trouwens niet altijd welkom, ze werden vaak beschouwd als ‘ongewenste waterzwervers’. Tegenwoordig is dat gelukkig beter.
Er zijn museumhavens gekomen, zoals in Vreeswijk, waar de schepen een historisch dorps- of stadsgezicht verfraaien. En eigenaren en schippers worden nu vaker gezien als hoeders van ons varend erfgoed. Dus is er best iets te vieren! En om veel mensen daarvan te laten meegenieten heeft het Historisch Bedrijfsvaartuig een ErfgoedTour georganiseerd. Dat is een duizend kilometer lange estafette-achtige vaartocht van historische bedrijfsvaartuigen door heel Nederland. Zoals in de vorige Beugelaer vermeld werd, komt die vloot van zo’n vijftigtal schepen ook een paar dagen in Nieuwegein. Zie voor de bezoekmomenten en feestelijkheden het hierbij afgedrukte programma.
Wil je meer weten over het programma van de hele ErfgoedTour? Kijk dan op www.lvbhb.nl.
Napoleon?
De vloot vaart van de Zuidersluis naar Vreeswijk langs een stukje van de “Route Impériale No 2”. Ruim 200 jaar geleden gaf Napoleon opdracht tot de aanleg van deze Keizerlijke Weg van Parijs naar Amsterdam. Voor Nederland was dit een van de eerste bestrate wegen. Ons vervoer van mensen en goederen ging namelijk meestal via waterwegen; over de landwegen maakten we ons niet zo druk. In Nieuwegein is het traject van deze Route Impériale: Dorpsstraat, Prins Hendriklaan, Jutphasestraatweg, Vreeswijksestraatweg, Herenstraat en Utrechtsestraatweg.
Interview met Rik van der Mark, de spin in het web
Vreeswijk, pleisterplaats in de ErfgoedTour.
Een belangrijke drijvende kracht achter het komende historische schepenfestijn in Vreeswijk is Rik van der Mark. Hij woont met zijn gezin op een schip in de Museumhaven die onderdeel is van de Museumwerf. Hij is ook vertegenwoordiger van de haven bij de Museumwerf. En hij is contactpersoon van de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historisch Bedrijfsvaartuig voor het Vreeswijkse deel van de Varend ErfgoedTour, de jubileumvaartocht door heel Nederland van deze vijftigjarige vereniging. Een spin in het web, zeg maar.
‘Dat Vreeswijk pleisterplaats werd in deze zesweekse vaartocht was bijna onontkoombaar’ vertelt Rik. Naast de bekendheid van Vreeswijk als schippersdorp heeft dat volgens hem ook te maken met de Museumwerf die zich behalve als museum ook manifesteert door allerlei sociale activiteiten. Hij noemt als voorbeeld het Theehuys waar je een bijzondere gelegenheid kunt vieren, de maandelijkse schippersborrel, ruimte bieden aan cursussen en activiteiten, rondvaarten door Vreeswijk en omgeving.
‘Voor de schippers van de ErfgoedTour wordt Vreeswijk een rustpunt, dat is even nodig na de vaartocht in Zuid-Nederland en voordat de vloot van zo’n 50 schepen de Randstad in vaart. De Museumwerf draagt daar als gastheer aan bij door het organiseren van ligplaatsen, de ontvangst van de schippers met een borrel en het beschikbaar stellen van rondvaartboten zodat de schippersgezinnen al varend letterlijk ‘bootschappen’ kunnen gaan doen in Nieuwegein.’
Rik meldt dat de gasten, de schippers dus, zich ook niet onbetuigd laten. Bij aankomst laten ze Keizer Napoleon een vlootschouw afnemen en op maandag zijn ze getuige van het officiële hijsen van de provincievlag en gemeentevlag op het LVBHB-verenigingsschip Terra Nova.
Ook nemen ze streekgebonden lading – zand en Vockingworst –
in ontvangst voor vervoer naar Rotterdam, hun volgende bestemming. Rik: ‘Wat ook leuk wordt, is de bijdrage die we gaan leveren aan het kunstwerk dat de vloot op een dekschuit meevoert. Dat kunstwerk begint met niets en iedere etappeplaats voegt iets plaatselijks toe. Het wordt een grote verrassing wat hier aankomt en wat we gaan toevoegen. Improviseren dus!’
De invulling van het publieksgedeelte van het evenement gebeurt door De Vaart van Nieuwegein. Rik vertelt dat deze stichting nauw samenwerkt met de gemeente op gebied van activiteiten en vergunningverlening en ook een budget heeft om iets te organiseren. Op deze manier zijn de taken mooi verdeeld. De Zomermarkt en de muzikale aankleding van het evenement door de koren en het orkest komen uit hun koker.
Gevraagd naar de relatie met de buurtbewoners als directe buren van de Museumhaven zegt Rik dat de schepen langzamerhand zijn ingegroeid in het dorp. ‘We hebben met de buurt bijvoorbeeld wel eens een gezamenlijke pannenkoeken-avond en een barbecue georganiseerd. En natuurlijk doen we ook zichtbaar mee met de dorpsactiviteiten door het binnenvaren van Sinterklaas, feeëriek verlichten van de schepen met Kaarslicht in Vreeswijk en als decor voor de Authentieke Dag. Vreeswijk en schepen horen bij elkaar.’
Als laatste wil Rik nog wel kwijt dat hij het leuk zou vinden als iedereen na het bezoek van de historische schepen erop zal terugkijken als een geslaagd, gezellig en laagdrempelig evenement.
Programma
