Historie
De geschiedenis van Vreeswijk gaat terug tot in het begin van de 9e eeuw, op de bezittingenlijst van de Sint-Maartenskerk te Utrecht wordt melding gemaakt van het dorp Vreeswijk als Fresionouuic (Friezenwijk). De exacte locatie van dit dorp is niet bekend. In de 14e eeuw verplaatste de kern van het dorp zich naar de directe omgeving van de rivier de Lek. Met de teloorgang van 't Gein ging Vreeswijk fungeren als voorhaven van de stad Utrecht. In 1373 begon de bouw van een houten sluis in de Vaartsche Rijn, op de plaats waar vandaag de dag zich nog steeds de Oude Sluis bevindt. De sluis werd gebouwd om Utrecht, dat enige jaren daarvoor zijn verbinding met de Rijn was kwijtgeraakt, opnieuw te verbinden.
Deze video is een impressie van de bouw van de Beatrixsluizen, die gebouwd is in de jaren 30 van de 20e eeuw en in officieel in gebruik genomen in 1938, het geboortejaar van Prinses Beatrix. Het sluizencomplex vormt via het Lekkanaal de scheepvaartverbinding tussen de rivier de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal. Jaarlijks passeren zo’n 50.000 schepen deze sluizen.
Het sluiscomplex bestaat uit twee sluiskolken van ieder 18×225 meter. De sluis wordt vanaf het middenterrein 24 uur per dag en alle dagen van het jaar bediend door sluismeesters. Monitoren binnen en camera’s buiten zorgen ervoor dat er goed zicht is op de sluiskolken.
Voor meer informatie: www.beatrixsluis.nl
Scheepvaartplaats
Om het sluisje militaire bescherming te bieden werd een vestingwerk gebouwd, het blokhuis Gildenborgh waar tot 60 militairen gestationeerd konden worden. Hieruit ontwikkelde zich in de loop der eeuwen Vreeswijk.
De sluis werd in de loop der jaren verbeterd en vernieuwd, en hield het uit tot 1815. In dat jaar stortte de sluis onverwacht in en stroomde het rivierwater naar binnen. Van 1822 tot 1824 werd de sluis herbouwd en ontstond de huidige Oude Sluis.
In 1881 werd besloten tot de aanleg van het Merwedekanaal. Dit kanaal maakte van Vreeswijk een belangrijke scheepvaartplaats. Tot op de dag van vandaag wordt de haven van Vreeswijk gebruikt en op veel nautische kaarten staat nog altijd ‘Vreeswijk’ in plaats van ‘Nieuwegein’ aangegeven, alhoewel door de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal vanaf 1931 het merendeel van het economisch scheepvaartverkeer zich over die route begeeft. Tevens gaat veel scheepvaartverkeer anno 2006 door, de aan de noordoostkant van Vreeswijk gelegen Prinses Beatrixsluizen in het Lekkanaal. Vanaf deze sluizen kan men via het “Schuttevaerpad” te voet het oude dorp Vreeswijk bereiken.
Nieuw-Vreeswijk
Nieuw-Vreeswijk is een nieuwbouwuitbreiding van Vreeswijk, gebouwd tussen 2005 en 2007. Het gebied bestaat uit 425 woningen, waarvan 30% sociale woningbouw. Nieuw-Vreeswijk ligt tegen het noorden aan van het oude dorp Vreeswijk. Aan de oostkant grenst het aan het Merwedekanaal en de Vaartsche Rijn. Bedrijventerrein De Wiers grenst aan de noordkant van de nieuwbouwwijk.
Op de plaats waar nu Nieuw-Vreeswijk ligt was tot voor de bouw nog een gedeelte van industrieterrein De Wiers gevestigd. Met name het bedrijf “Eurogrit” was kenmerkend voor die plaats. Nadat de bedrijven verhuisd zijn naar andere plaatsen kon er begonnen worden met het bouwen van de nieuwbouwwijk.
Nieuw-Vreeswijk heeft erg specifieke kenmerken, zo is er een deel van de buurt nagebouwd als een oud schippersdorp. Dit als verwijzing naar de geschiedenis van Vreeswijk.
